शशिधर भण्डारी
प्युठान, २६ फागुनः गाउँघरमा बासँलाई घर कालो हुने भन्दै बाल्न समेत प्रयोग गरिदैन । घरघरमा टिनको छाना हुन थालेपछि बास प्रयोग विहिन थियो । तर ग्रामीण समुदायको मुख्य आयश्रोत बास बन्न पुगेको छ ।
झिमरुक गाउँपालिका–५ ओखरकोट नयपोखराका किसानहरुले सीपमूलक तालिम सिकेर बासलाई आम्दानीको श्रोत बनाउन सफल भएका हुन् । बासबाट डोको, ह्याङ्गर, मोवाइल स्ट्याण्ड, डाली, टेलव, बेन्च, सोफा, कुर्सी, आस्ट्रे, फोटो फ्रेम लगायतका सामग्री बनाउने गरेको उद्यमी आशा जि.सीे.ले बताउनु भयो ।
गाउँमा किसानहरुले बास बिक्री र सिपमूलक तालिम लिएकाहरुले उत्पादित वस्तुबाट आम्दानी गरिरहेका छन् । लुम्बिनी प्रदेश सरकारको सर्सत अनुदानमा झिमरुक गाउँपालिकाको सहयोगमा ओखरकोट चोयाचित्रा उद्योग सञ्चालन गरिएको हो । सो उद्योगबाट आफु सहित ८ जनाले नियमित रोजगार पाइरहेको जि.सी.ले जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो,‘बिहान बेलुका घरको नियमित काम पनि भइरहेको छ, दिउसोको समयमा उद्योगमा रोजगारी पाउँदा दैनिकी फेरिएकोमा खुशी छु ।’ गाउँमा खेर गएको बासलाई प्रयोग गरी बस्तु उत्पादन हुने भएपछि गाउँमै आम्दानीको श्रोत खुलेको जि.सी.को भनाइ छ ।
विगतमा धरधन्दा र मेलापातमा मात्रै सीमित भएको तर आत्मनिर्भर बन्न थालेकोमा ओखरकोटका महिलाहरु खुशी छन् । एक वर्ष अघि घरायसी खर्चका लागि ५ रुपैँया पनि पुरुषसँग माग्नु पथ्र्यो । मोवाइल रिचार्ज, अन्य खर्चहरुको लागि पैसाका लागि परिवारका पुरुषसँग माग्नुपर्ने बाध्यता हटेकोमा सर्मिला थापाले खुशी व्यक्त गर्नुभयो । थापा सहित उद्योगमा हाल ८ जना महिला प्रत्यक्ष रोजगारी पाउनु भएको छ । थापाका अनुसार सीपमूलक तालिममा १५ जना उपस्थित भएको मध्ये उद्योगमा उपस्थित बाहेक अन्य ७ जनाले घरमै बाँसका सामग्री निर्माण गरिरहेका छन् ।
उद्योग सञ्चालनका लागि लुम्बिनी प्रदेश सरकारले आ.व. २०७९÷०८० मा रु ८ लाख अनुदान दिएको थियो । औजार, सीपमुलक तालिम, भवन निर्माणको सुरुवात, कच्चा पदार्थ खरिद गरी बस्तु निर्माणको भइरहेको उद्योगका अध्यक्ष प्रदिप जि.सी.ले बताउनुभयो । सरकारले आ.व. २०८०÷०८१ मा समेत रु १० लाख वजेट उपलब्ध गराउने भएको छ । सो अनुदानले उद्यमीहरुको भवन निर्माण सम्पन्न हुने, थप सामग्रीको निर्माणमा सहयोग पुग्नेछ । अध्यक्ष जि.सी.का अनुसार सीप सिकेकाहरुले उद्योग र घरमा समेत आफै सागम्री उत्पादन गरिरहेका छन् । देशका मुख्य शहर काठमाण्डौं, बुटवल, जिल्ला तथा छिमेकी जिल्लाका सरकारी कार्यालयमा खपत भइरहेको छ ।
सीप, श्रम, उत्पादन र बजारीकरणलाई जोड्ने गरी उद्यमशिलता प्रवद्र्धन कार्यक्रममा झिमरुक गाउँपालिकाले महत्वका साथ हेरेको झिमरुक गाउँपालिकाले पालिकाका अध्यक्ष पित बहादुर महतरा क्षेत्रीले बताउनुभयो । उहाँले चोयाचित्राका सामग्रीको बजारीकरणको लागी अन्तरस्थानीय तह बजारीकरण रणनीति बनाएर सहयोग गर्ने विषयमा गाउँपालिकाले तयारी गरेको जानकारी दिनुभयो ।